Azay Quliyev ATƏT tədbirində: “Azərbaycanın təklif etdiyi 6-lıq formatı bölgə üçün bir ümiddir”

Yanvarın 27-də ATƏT Parlament Assambleyasının (ATƏT PA) “Helsinki +50 istiqamətində: Ortaq məqsədin yenidən təsdiqlənməsi” mövzusunda dəyirmi masası keçirildi.

Dəyirmi masa iştirakçıları ATƏT-in beynəlxalq institut kimi gələcək fəaliyyətinin səmərəli qurulması, institusional islahatlar və qəbul olunan qərarların icrasına nəzarət mexanizmləri kimi məsələləri müzakirə ediblər.

Tədbirdə çıxış edən Azərbaycanın ATƏT PA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri, qurumun vitse-prezidenti Azay Quliyev ATƏT-in regional dialoqun təkmilləşdirilməsində və regionda sülh yaradacılığı və təhlükəsizliyin bərqərar olunması proseslərində daha yaxından iştirakını təmin etməyin mümkün yollarına toxunub.

Azay Quliyevin çıxışını aşağıda təqdim edirik (video ilə buradan tanış ola bilərsiniz:

“Dialoq və onun təkmilləşdirilməsi yolları haqqında fikirlərimi qısaca bölüşmək istəyirəm.

Fikrimcə, dialoq üçün daha çox sahə və platformaya ehtiyac var.

Effektiv müzakirələr və dialoq vasitəsilə bir çox məsələlərdə ortaq məxrəcə gəlmək üçün ATƏT institutlarının mövcud mexanizm və alətlərini geniş istifadə etmək lazımdır.

ATƏT PA mühüm məsələlərin müzakirəsi üçün təsirli rol oynayan 2 Xüsusi Komitə (Terrorçuluqla Mübarizə və Miqrasiya üzrə), Prosedur Qaydaları və İş Praktikası üzrə Alt Komitə və qeyri-rəsmi İpək Yoluna Dəstək Qrupu kimi alətlərdən istifadə edir.

Qərarların qəbul edilməsi prosesində iştirak edən şəxsləri və ölkələrimizin hökumətlərinin yüksək vəzifəli rəsmilərini bu dialoq platformaları çərçivəsində verilmiş məsələlərə dair fikir və planlarını bölüşməyə dəvət etmək də vacibdir.

Bununla bərabər, nümayəndə heyətlərinin regionlara əsaslanan ayrıca platformalarının yaradılmasını təklif etmək istərdim.
Bu, regional məsələlərin vaxtında və daha yaxşı həllinə, konstruktiv həll yolunun tapılmasına kömək olardı. Xarici İşlər Nazirlikləri də parlamentarilərlə birlikdə bu görüşlərə qoşula bilər.

Misal qismində qeyd edə bilərəm ki, Azərbaycan ərazilərini işğaldan azad etdikdən sonra 6 regional ölkəni – Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, Rusiya Federasiyası, Türkiyə və İranı bir araya gətirərək çox unikal regional dialoq və əməkdaşlıq formatına start verdi.

Bu, regional sülhü və təhlükəsizliyi təşviq edəcək, Ermənistan və Azərbaycan arasında əlaqələr və kommunikasiyaların yenidən açılmasına kömək edəcək çox ümidverici bir təşəbbüsdür.

İndi isə ATƏT Nazirlər Şurası haqqında bir neçə söz demək istərdim.

Əsasən deklarativ xarakter daşıyan və konsensusun olmaması səbəbindən bir çox hallarda konkret nəticəsi olmayan ATƏT Nazirlər Şurası iclaslarının effektivliyini artırmaq çox vacibdir.

Buna görə də, baş verə biləcək fikir ayrılıqlarını və mübahisəli vəziyyətləri müzakirə etmək və mümkünsə qarşısını almaq üçün Nazirlər Şurasının görüşlərindən əvvəl nazir müavinləri səviyyəsində ilkin və ya hazırlıq iclaslarının keçirilməsini təklif edərdim.
O zaman konsensus əldə etmək şansı daha yüksək ola bilər.

Digər bir vacib məqam da təhlükəsizlik arxitekturasının qurulmasında ATƏT-in rolunu gücləndirmək və üzv ölkələr arasında dialoq və tərəfdaşlığı daha da artırmaq üçün Dövlət və Hökumət Başçılarının Zirvə Toplantısının keçirilməsidir.

Ancaq bundan əvvəl nəyə ehtiyac duyduğumuzu və nə etməli olduğumuzu dəqiq bir şəkildə qeyd etmək düzgün olar.

ATƏT və ATƏT PA-nın dövlət başçıları səviyyəsində müzakirə edilməli və təsdiq edilməsi lazım olan bütün çətin məsələləri və onların həll yollarını hazırlamaq üçün ortaq bir işçi qrupu yaratmasını təklif edərdim.

İnanıram ki, səfir Zanier bu işçi qrupunu Assambleyamız adından koordinasiya edə və bu prosesə töhfə verə bilər”.