Avropanın enerji təhlükəsizliyinə böyük töhfə
Azərbaycanın iştirkçısı və təşəbbüsçüsü olduğu enerji layihələri ölkələr, xalqlar arasında körpü rolunu oynayır. Ümummilli Lider Heydər Əliyev 1993-cü ildə xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra dünya təcrübəsinə əsasən belə bir çağırışı səsləndirdi ki, heç bir ölkə təcrübə mübadiləsi olmadan, səylər birləşdirilmədən təkbaşına iqtisadi tərəqqiyə nail ola bilməz. 1994-cü il 20 sentyabr tarixində “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması Azərbaycanın enerji diplomatiyasının əsasına çevrildi. O vaxtdan bu günədək ölkəmizin enerji sektorunda qazandığı uğurların xronologiyasına diqqət yetirmək kifayətdir. Azərbaycan hazırda Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Ölkəmizin həyata keçirdiyi layihələr iqtisadi və siyasi müstəqilliyini möhkəmləndirir, etibarlı tərəfdaş kimi söz sahibliyini artırır. Təkcə son iki ildə Azərbaycanın dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təminatına verdiyi töhfələrə diqqət yetirək. Aprelin 25-də Sofiyada “Bulgartransgaz” (Bolqarıstan), “Transgaz” (Rumıniya), FGSZ (Macarıstan) və “Eustream” (Slovakiya) və SOCAR arasında əməkdaşlığın təşviqi ilə bağlı Anlaşma Memorandumu”nun imzalanması bunun bir daha təsdiqidir.
Anlaşma Memorandumu Azərbaycandan Avropaya əlavə qazın tədarükü üçün 4 ötürücü sistem operatoru ilə SOCAR arasında əməkdaşlığın istiqamətlərini müəyyən edir. Prezident İlham Əliyevin imzalanma mərasimində qeyd etdiyi kimi, Anlaşma Memorandumu icra edildikdən sonra Avropada enerji təhlükəsizliyini birmənalı olaraq gücləndirəcək və Azərbaycan üçün Avropa ölkələrinə daha çox qaz ixrac etməyə fürsət yaradacaq: “Bu gün Enerji Komissarı xanım Simsonun, Avropa Komissiyasının digər rəsmilərinin və dostlarımızın artıq qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan Avropanın, mən deyərdim ki, nəinki enerji, o cümlədən bir sıra digər sahələrdə də etibarlı tərəfdaşıdır. Sizə məlumat vermək istəyirəm ki, Avropa İttifaqının 9 üzv dövləti ilə Azərbaycan “Strateji Tərəfdaşlıq haqqında” Bəyannamə və ya Sazişlərə imza atıb və qəbul edib. Bu, o deməkdir ki, Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin üçdəbiri Azərbaycanın strateji tərəfdaşıdır və bu tərəfdaşlığın çox güclü gələcəyi var.”
Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radev Azərbaycanı Avropanın, o cümlədən ölkəsinin etibarlı tərəfdaşı adlandıraraq qeyd etdi ki, tərəfdaşlarımızın etibarlı qaz təchizatına ehtiyacı olduğu bir zamanda, həmrəylik və əməkdaşlıq təməldir. Çünki Ukraynadakı müharibə mehriban qonşuluq, həmrəylik və əməkdaşlıq anlayışlarının yeni ölçülərini axtarmağa vadar etdi. Bu, əsasən beynəlxalq logistika xəritəsinə dəyişikliklər etmək imkanına malik olmaq üçün yeni həllər, marşrut və təchizat axtarmağı tələb edir: “Bu təşəbbüs bu istiqamətdə uğurun nümunəsidir. Aydındır ki, bugünkü Memorandumun imzalanması bizim aramızda yeni əməkdaşlıq üçün çox güclü siqnaldır. Bu, ölkələrimizin qaz təchizatı şəbəkələrinin həcmini, həmçinin aramızdakı qarşılıqlı əlaqəni genişləndirəcək.”
Göründüyü kimi, Azərbaycan Avropa İttifaqı, eyni zamanda, quruma üzv dövlətlər üçün önəmli tərəfdaşdır. Təbii ki, ölkəmizin bu mövqeyi qazanmasında xarici siyasətinin dəyişməz prinsipləri, qətiyyətli siyasəti əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycan xarici siyasətində qonşu ölkələrlə, türk dünyası və Avropa dövlətləri ilə əməkdaşlığa xüsusi önəm verərək bu əlaqələri bərabərhüquqlu, qarşılıqlı hörmət və maraqlar prinsipləri əsasında inkişaf etdirir. Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi üzərində yerləşən Azərbaycan öz coğrafi mövqeyinin üstünlüklərdən faydalanaraq əməkdaşlıq edəcək ölkələrin hər biri üçün məqbul olacaq təkliflər verir. Həmçinin regionun və özünün karbohidrogen məhsullarının Avropa bazarına çıxarılması imkanlarını genişləndirir.
Etibar Hacıyev
YAP Ağstafa rayon təşkilatının sədri
