28 May – Azərbaycan Xalqının Müstəqilliyini təcəssüm etdirir
Şərqdə müsəlman, ölkələri içərisində ilk demokratik dövlət 1918-ci ildə qurulmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətidir. Bu, eyni zamanda Azərbaycanın deyil, həm də Şərqin ilk parlamentli respublikası idi. Cümhuriyyətimiz qadınların hüquqlarını göz ardı etməmiş, yenə şərq ölkələri işərisində onlara seçki hüququ verən ilk demokratik dövlət olmuşdur. Ərazisində yaşayan dinindən, milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün insanlara vətəndaşlıq hüququ vermişdir. Söz, mətbuat, vicdan azadlığı təmin edilmiş, mətbuatda senzura ləğv edilmişdir. İstiqlal Bəyannaməsi 1918-ci ilin 28 mayında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən qəbul edilmiş və xalqımızın müstəqillik arzusunun gerçəkləşməsində mühüm rol oynamış bir sənəd olmuşdur. Bu bəyannamə, Azərbaycanın müstəqil bir dövlət olaraq beynəlxalq aləmdə tanınmasına çağırış etmiş, eyni zamanda xalqımızın istiqlal istəyini və dövlətçilik təməllərini gücləndirmişdir. İstiqlal Bəyannaməsi həm də Azərbaycan xalqının azadlıq, suverenlik və öz müqəddəratını təyin etmə haqqı uğrunda apardığı mübarizənin hüquqi əsaslarını qoymuşdur. Bəyannamənin qəbul edilməsi, milli kimlik və müstəqillik hisslərini daha da gücləndirərək, xalqı vahid bir məqsəd ətrafında birləşdirmişdir. Bu, Azərbaycan xalqının öz müstəqilliyi və azadlığına olan böyük inamını simvolizə edir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması, eyni zamanda, Azərbaycan xalqının öz müqəddəratını təyin etmə haqqını qazandığı, milli kimlik və qürurunun təntənə etdiyi bir dövr oldu. Bu, yalnız 1918-ci ildə baş vermiş bir hadisə deyil, həm də Azərbaycanın müstəqil və demokratik dövlət olaraq gələcəyinin təməlini qoymuş bir tarixidir.
İqtisadi sahədə isə azad ticarət, özəlləşdirmə təşviq edilmişdir. Fabrik və müəssisələr sahibkarların ixtiyarına verilmişdir. Milliləşdirmə yalnız məktəblərə şamil edilmişdir. Özəlləşdirmə yuxarıda qeyd etdiyimiz fikirə uyğun olaraq, neft sənayesini də əhatə etmişdir. Bu sahədə xarici şirkətlərlə müqavilələr imzalanmış, müəyyən razılaşmalar əldə edilmişdir. Bakını ələ keçirmiş Bakı XKS-nin milliləşdirmə tədbirləri birmənalı olaraq ləğv edilmişdir. Bakı bonu adlı pul vahidi dövriyyəyə buraxılmışdır. Dövlət bankı yaradılmışdır.
Sosial sahədə də uğurlu addımlar atılmışdır. Torpaqların kəndlilərə pulsuz paylanması nəzərdə tutulmuşdur. Bu addım da şərqdə bir ilk idi. Lakin aqrar layhəni reallaşdırmaq cumhuriyyətimizin qurucularına müəssər olmamış, “qırmızı süngülər” buna mane olmuşdular.
7 dekabr 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti fəaliyyətə başlamışdır. Parlament bir palatadan ibarət olmuşdur, qısa müddət ərzində bir çox mühüm qanunların qəbul olunmasına nail olmuşdur. Parlamentdə heç bir milli ayrı seçkilik olmamış, rus, erməni və gürcülərə təmsil olunmaq hüququ verilmişdir.
Cümhuriyyətimiz xarici siyasətdə əsas məqsədi müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi və tanınması olmuşdur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, qısa müddət ərzində bir çox ölkə ilə rəsmi əlaqələr qurdu. İlk növbədə, Türkiyə, Fransa, İran və İngiltərə kimi dövlətlərlə diplomatik təmaslar yaradıldı. Bu əlaqələr Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə mövqeyini gücləndirməyə, dövlətin suverenliyini qorumağa və milli maraqları müdafiə etməyə yönəlmişdi.
Cümhuriyyətin diplomatik nümayəndələri xarici ölkələrdə Azərbaycanı tanıtmaq və beynəlxalq səviyyədə ölkənin müstəqilliyini qəbul etdirmək üçün müxtəlif diplomatik missiyalar həyata keçirdilər. 1919-cu ildə Azərbaycanın Paris Sülh Konfransında iştirakı, Azərbaycanın beynəlxalq hüquqla tanınması sahəsində mühüm addım oldu.
Diplomatik əlaqələrin qurulması, həm də Azərbaycanın iqtisadiyyatının inkişafına, xarici ticarət əlaqələrinin genişlənməsinə və ölkənin beynəlxalq səhnədəki mövqeyinin güclənməsinə böyük töhfə verdi. Bu, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin müstəqilliyinin tanınması və beynəlxalq arenada varlığının daha da möhkəmlənməsi baxımından önəmli bir mərhələ oldu.
Beləliklə, diplomatik əlaqələrin yaradılması, Azərbaycanın müstəqil və suveren dövlət kimi beynəlxalq aləmdə mövqeyinin möhkəmlənməsinə və dünya siyasətindəki yerinin təyin edilməsinə yönəlmiş əsas addımlardan biri oldu.
Bu ifadə, Heydər Əliyevin dövlətçilik və siyasətə dair dərindən düşünülmüş və zəngin təcrübəsinin bir ifadəsidir. Ulu Öndər bu fikri, Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpası və onun davamlılığının təmin olunması məqsədilə atılan addımların nə qədər çətin və vacib olduğunu vurğulamaq üçün söyləmişdir. Onun dediyi bu sözlər, müstəqillik və azadlıq mövzusundakı anlayışını dərindən anlamağa kömək edir.
1991-ci ildə Azərbaycan Sovet İttifaqının dağılması ilə müstəqilliyini bərpa etdi. Lakin müstəqillik yalnız bir dəfə elan olunmaqla qalmadı, onu qorumaq, saxlamaq və inkişaf etdirmək daha böyük məsuliyyət tələb edirdi. Heydər Əliyev müstəqilliyin yalnız təsdiqi ilə kifayətlənmədiyini, onun hər bir mərhələdə ciddi müdafiə və inkişaf işləri ilə dəstəklənməsi lazım olduğunu vurğulamışdır.
Ulu öndər H. Əliyev hüquqi dövlət quruculuğuna xüsusi önəm vermiş, konstitusiyamızın qəbul olunması ölüm hökmünün ləğv edilməsi hakimlərin xüsusi imtahandan keçməsinin müəyyən edilməsi kimi mühüm addımlar atılmışdır.
Müstəqilliyi qorumağın başqa bir vacib aspekti də diplomatik əlaqələrin qurulması və Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə tanınması idi. Heydər Əliyev Azərbaycanın xarici siyasətini çoxvektorlu yanaşma ilə inkişaf etdirərək, ölkənin müstəqilliyini beynəlxalq aləmdə tanıtdı və qorudu. O, həmçinin Azərbaycanın Türkiyə, Rusiya, Qərb ölkələri və İran ilə balanslaşdırılmış münasibətlər quraraq, ölkənin təhlükəsizliyini və inkişafını təmin etdi.
Prezident İlham Əliyev, müstəqilliyimizin qorunması və möhkəmlənməsi üçün uzun illərdir böyük səylər göstərir və hər bir addımı ilə Azərbaycanın suverenliyini gücləndirir. Onun rəhbərliyi altında ölkəmiz həm daxili, həm də xarici təhdidlərə qarşı çox mühüm addımlar atmış, müstəqilliyin möhkəmləndirilməsi və gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün ciddi islahatlar həyata keçirilmişdir.
O, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü təmin etmək və milli maraqlarını müdafiə etmək üçün hər bir çətinlik qarşısında mətinliklə dayanmış, xalqımızın müstəqillik arzusunu hər zaman diqqət mərkəzində saxlamışdır. Ölkəmizin iqtisadiyyatını diversifikasiya edərək Azərbaycanın enerji sektorundan asılılığını azaltmış və neft strategiyası ilə Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə iqtisadi müstəqilliyini gücləndirmişdir. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan neft və qaz resurslarından düzgün istifadə etməklə, dünya iqtisadiyyatında mövqeyini möhkəmləndirərək müstəqil bir iqtisadiyyat qurmuşdur.
İlham Əliyev müstəqilliyimizin yalnız indiki dövrdə deyil, gələcəkdə də qorunmasını təmin etmək məqsədilə gənclərin təhsilinə, inkişafına və vətəndaşlıq məsuliyyətinə xüsusi diqqət yetirir. O, gənclərə müstəqilliyimizin əhəmiyyətini aşılamaqla, Azərbaycanın gələcəyini təmin etmək üçün zəmin yaradır. İnkişaf edən təhsil və elm sistemi, gənc liderlərin yetişdirilməsi Azərbaycanın müstəqilliyini qorumağın gələcək nəsillər tərəfindən davam etdirilməsinə şərait yaradır. Prezident İlham Əliyevin müstəqilliyimiz üçün gördüyü əvəzsiz işlər, yalnız Azərbaycanın bugünkü inkişafına deyil, həm də gələcək nəsillərə miras qalacaq bir dövlətçiliyin təməlini qoyur. Onun rəhbərliyi altında Azərbaycan, müstəqilliyini, suverenliyini və milli maraqlarını qoruyaraq daha güclü bir dövlətə çevrilmişdir. İlham Əliyevin siyasəti, müstəqilliyimizin qorunması yolunda daim irəliləyən və inkişaf edən bir ölkə üçün layiqli təməl yaratmışdır.
Qeyd edim ki, müstəqillik əldə edildikdən sonra təhsil sahəsində, o cümlədən peşə təhsil sahəsində aparılan islahatlar gənclərin bu sahəyə marağını daha da artırmışdır. İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızda müasir peşə təhsil müəssisələrinin qurulması işləri layhələndirilir və tikintisi planlaşdırılır. Gənclərimizin ixtisaslı kadr kimi yetişməsi müstəqil dövlətimizin əsas hədəflərindəndir.
Məndə müstəqil dövlətimizin bir vətəndaşı olaraq ölkədə peşə təhsil sistemində keyfiyyətin yüksəldilməsi, peşə təhsilinin inkişafı və ictimai maarifləndirmə istiqamətində çalışmaqdan şərəf duyuram.
Mustafayev Mustafa
Goranboy Peşə Məktəbi
